Форексийн арилжаанд Stop-Loss (SL) бол эрсдэлийг хязгаарлах үндсэн хэрэгсэл. Гэсэн ч олон трейдер уламжлалт байдлаар техникийн түвшин, дэмжлэг-эсэргүүцлийн шугам эсвэл тогтмол pip-ийн зайнд SL тавьдаг. Энэ нь тодорхой нөхцөлд үр дүнтэй байж болох ч зах зээлийн бодит урсгал, ялангуяа эзлэхүүн (volume)-ийг үл тоомсорлодог сул талтай.

Сүүлийн жилүүдэд захиалгын урсгал болон volume profile-д суурилсан арилжааны арга зүй түгээмэл болж, SL тохиргооны логик ч мөн шинэчлэгдэж байна. Энэ нийтлэлд бид Volume-Driven Stop-Loss буюу эзлэхүүн дээр суурилсан SL-ын талаар гүнзгий авч үзье.

Volume-ийн үүрэг зах зээлд

Форекс бол децентрализсан зах зээл учраас бодит нийт захиалгын эзлэхүүнийг харах боломжгүй. Гэсэн ч фьючерсийн өгөгдөл, брокерийн түүхэн tick data, эсвэл liquidity provider-уудын санал болгож буй order flow data нь тодорхой хэмжээгээр эзлэхүүний тархцыг харуулдаг.

Эзлэхүүний онцлог ойлголтууд:

• High Volume Node (HVN): Зах зээлд хамгийн их арилжаа хийгдсэн түвшин. Үнэ тогтвортой “амьдардаг” бүс.
• Low Volume Node (LVN): Арилжаа бага хийгдсэн, үнэ хурдан нэвтэрдэг бүс. Түргэн хөдөлгөөн үүсэх магадлал өндөр.
• VWAP (Volume Weighted Average Price): Институцийн арилжаачдын ашигладаг, эзлэхүүнд жигнэсэн дундаж үнэ. Үнэ VWAP-аас хэт холдох нь буцаан татагдах магадлалыг илтгэнэ.
• Delta Volume: Худалдан авагч ба зараачдын тэнцвэрийг харуулдаг үзүүлэлт.

Эдгээр өгөгдөл дээр үндэслэн SL тавих нь зах зээлийн бодит эрч хүчийг тусгасан хамгаалалт болно.

Уламжлалт Stop-Loss ба түүний сул талууд

1. Тогтмол pip SL
   • Жишээ нь, 30–50 pip зайд SL тавих.
   • Сул тал: Зах зээл өөр өөр нөхцөлд өөр өөр хэлбэлзэлтэй байдаг. Нэг нөхцөлд 30 pip бол хэт ойр, нөгөөдөө хэт хол.
2. Дэмжлэг/эсэргүүцлийн ард тавих
   • Техникийн түвшинд SL байрлуулах.
   • Сул тал: Институцийн трейдерүүд эдгээр түвшинд олон SL цуглардаг гэдгийг мэддэг тул stop hunting хийх магадлалтай.
3. Swing high/low ард SL тавих
   • Зах зээлийн оргил/ёроолд хамгаалалт хийх.
   • Сул тал: Хэт ил тод, хөрөнгө оруулагчдын SL бөөгнөрөл үүсдэг.

Эдгээр уламжлалт арга нь зах зээлийн логикийг хангалттай харгалздаггүй, харин Volume-Driven SL энэ сул талыг арилгадаг.

Volume-Driven Stop-Loss-ийн зарчим

Volume-д суурилсан SL-ийн үндсэн санаа:

• SL-ээ Volume Profile-ийн логик дээр суурилуулах. Өндөр эзлэхүүнтэй бүс нь үнэ тогтворждог бол бага эзлэхүүнтэй бүс нь түргэн хөдөлдөг.
• SL-ийг “LVN-ийн цаана” байрлуулах. Учир нь үнэ LVN-ийг нэвтэрвэл хурдан хөдөлгөөн үүсэх ба таны арилжааны санаа хүчингүй болсон гэсэн үг.
• Захиалгын урсгалд нийцүүлэн SL тохируулах. Худалдан авагч давамгайлах үед том кластерын доор SL тавих нь илүү оновчтой.

Volume Profile ашиглах аргачлал

Volume Profile нь тодорхой хугацаанд үнийн түвшин бүр дээр хэдэн арилжаа хийгдсэнийг харуулдаг.

• HVN-оос доогуур/дээр SL тавих – Хэрэв үнэ HVN дээр тогтворжиж байвал, SL-ийг HVN-ийн эсрэг талд тавина.
• LVN-ийн цаана SL тавих – Үнэ LVN-г хүчтэй нэвтэрвэл, таны арилжааны санаа хүчингүй болж байна гэсэн үг.

Жишээ:
EUR/USD 1.1000–1.1020 бүсэд HVN бүртгэгдсэн гэж бодъё. Long ороход, SL-ийг 1.0995 (HVN-ы доогуур) тавих нь илүү логиктой.

Order Flow ба Delta Volume-д суурилсан SL

Order flow шинжилгээ нь real-time захиалгын урсгалыг харуулдаг.

• Positive Delta (худалдан авагч давамгайлж буй) үед том кластерын доор SL тавина.
• Negative Delta (зарагч давамгайлж буй) үед том зарааны кластерын дээр SL байрлуулна.

Энэ арга нь зах зээл яг одоо хаашаа эрч хүчтэй явж буйг тодорхойлж, SL-ийг түүнд уялдуулдаг.

VWAP болон динамик түвшинтэй уялдуулах нь

VWAP бол институцийн арилжаанд өргөн хэрэглэгддэг тул үнэ түүнээс хэт холдох үед буцаан татагдах хандлагатай.

• Long оролт хийсэн үед → SL-ийг VWAP-аас доогуур байрлуулах.
• Short оролт хийсэн үед → SL-ийг VWAP-аас дээгүүр байрлуулах.

VWAP дээр суурилсан SL нь институцийн стратегитай нийцсэн тул үл үзэгдэх хамгаалалт болдог.

Практик кейсүүд

Кейс 1: EUR/USD Long оролт

• Оролт: 1.1020 дээр long.
• Volume profile: 1.1000–1.1005 бүсэд HVN.
• Уламжлалт SL: 30 pip → 1.0990.
• Volume-Driven SL: HVN-ийн доогуур буюу 1.0995.

Давуу тал: Зах зээлийн бодит түвшинд хамгаалалттай, хэт холдохгүй.

Кейс 2: GBP/USD Short оролт

• Оролт: 1.2800 дээр short.
• Order flow: Сүүлийн 5 минутанд зараачид давамгай (negative delta).
• LVN: 1.2820 орчим.
• SL: 1.2825 (LVN-ийн цаана).

Давуу тал: Хэрэв үнэ 1.2820-г хүчтэй нэвтэрвэл таны санаа хүчингүй болж байгааг илтгэнэ.

Давуу тал ба эрсдэл

Давуу талууд:

• Зах зээлийн жинхэнэ логик дээр суурилна.
• Stop hunting-д өртөх магадлал багасна.
• Илүү оновчтой Risk-to-Reward харьцаа бий болгоно.

Эрсдэлүүд:

• Volume data, order flow мэдээлэл нь ихэвчлэн төлбөртэй.
• Шинжилгээ төвөгтэй болж, анхан шатныханд хэт нарийн байж магадгүй.
• Мэдээний үеийн хурдан хөдөлгөөнд хамгаалалт хангалтгүй байж болно.

Trade Management ба Position Sizing-тэй уялдуулах нь

Volume-Driven SL нь зөвхөн хамгаалалт биш, position sizing-тэй уялдуулан ашиглахад илүү хүчтэй болдог.

• Dynamic sizing: SL ойрхон байвал позици том, SL хол байвал позици жижиг байх ёстой.
• Trade clustering: Олон арилжаа зэрэг явж байвал volume-Driven SL ашиглан correlation-оос хамгаалах.

Энэ аргаар арилжаачид зөвхөн SL байрлуулах бус, капиталаа системтэй удирдах боломжтой болно.

Volume-Driven Stop-Loss нь уламжлалт SL тавих аргаас илүү ухаалаг, бодит захиалгын урсгалд нийцсэн стратеги юм. Энэ нь трейдерийг институцийн тоглогчдын “хөөцөлдөөн”-өөс хамгаалж, Risk-to-Reward харьцааг сайжруулдаг.

Гэхдээ хэрэгжүүлэхийн тулд volume profile, order flow, VWAP өгөгдөл шаардлагатай бөгөөд зөвхөн техник биш, зах зээлийн сэтгэлзүйн давуу талыг ч олгодог.

Ирээдүйд арилжаа улам нарийн болж буй энэ үед Volume-Driven Stop-Loss нь зөвхөн нэгэн хэрэгсэл биш, харин арилжааны шинэ философи гэж хэлж болно.