Форексийн зах зээл нь дэлхийн хамгийн өндөр хөрвөх чадвартай, хамгийн их оролцогчтой санхүүгийн зах зээлүүдийн нэг. Өдөр бүрийн арилжааны эзлэхүүн нь 7 их наяд ам.доллараас давсан үзүүлэлттэй бөгөөд энэ их хэмжээний урсгалыг ойлгох, зөв байр суурь эзлэхийн тулд арилжаачид хоёр үндсэн төрлийн шинжилгээний аргуудыг ашигладаг. Үүнд Technical шинжилгээ (техникийн шинжилгээ) болон Fundamental шинжилгээ (суурь шинжилгээ) орно.

Эдгээр хоёр арга нь өөр өөр философи, аргачлал дээр тулгуурладаг. Technical шинжилгээ нь үнийн хөдөлгөөн, график, индикатор дээр төвлөрдөг бол Fundamental шинжилгээ нь макро эдийн засгийн үзүүлэлт, төв банкны бодлого, улс төрийн үйл явдлыг шинжилдэг. Гэвч бодит асуулт бол: Форексийн арилжаанд аль нь илүү үр дүнтэй вэ?

Энэ нийтлэлд бид хоёр аргыг гүнзгий судалж, тэдгээрийн давуу болон сул талуудыг тайлбарлаж, арилжаачид хэрхэн хослуулан ашиглаж болох талаар дүгнэлт гаргана.

1. Technical шинжилгээ гэж юу вэ?

1.1 Тодорхойлолт

Technical шинжилгээ нь үнийн түүх, арилжааны эзлэхүүн, графикын хэв маяг дээр үндэслэн ирээдүйн хөдөлгөөнийг таамаглах арга юм. Энэ арга нь “Зах зээл бүх мэдээллийг аль хэдийн үнэд тусгасан” гэсэн зарчимд тулгуурладаг.

1.2 Хэрэглэдэг гол хэрэгслүүд

• График (Charts): Line chart, Bar chart, Candlestick chart
• Индикаторууд: RSI, MACD, Moving Averages, Bollinger Bands
• Chart patterns: Head and Shoulders, Double Top/Bottom, Triangles
• Price Action: Support & Resistance, Trendlines

1.3 Давуу талууд

• Түргэн хугацаанд шийдвэр гаргах боломж олгодог
• Аль ч timeframe дээр хэрэглэж болдог
• Зах зээлийн сэтгэлзүйг илүү тод харуулдаг
• Алгоритмын болон автомат арилжаанд тохиромжтой

1.4 Сул талууд

• Хэт их индикатор хэрэглэснээр “Analysis Paralysis” үүсдэг
• Субьектив байдлаар тайлбарлагдах боломжтой
• Зах зээлийн гэнэтийн мэдээ, макро эдийн засгийн өөрчлөлтийг тооцдоггүй

2. Fundamental шинжилгээ гэж юу вэ?

2.1 Тодорхойлолт

Fundamental шинжилгээ нь эдийн засгийн үзүүлэлт, төв банкны бодлого, улс төрийн нөхцөл байдал, геополитикийн эрсдэл зэрэг хүчин зүйлсийг судалж, тухайн улсын валютын үнэ цэнийг урт хугацаанд тодорхойлох арга юм.

2.2 Гол хүчин зүйлс

• Эдийн засгийн үзүүлэлтүүд: GDP, Inflation (CPI), Unemployment rate
• Мөнгөний бодлого: Interest rates, Quantitative easing
• Улс төрийн үйл явдал: Сонгууль, геополитикийн зөрчил
• Global macro factors: Commodity prices, Trade balance

2.3 Давуу талууд

• Валютын урт хугацааны чиг хандлагыг илүү тодорхой харуулдаг
• Төв банк, институцийн хөрөнгө оруулагчдын шийдвэрийг урьдчилан таамаглах боломж олгодог
• Томоохон мэдээ, мэдээллийн үеэр үнийн хүчтэй хөдөлгөөнийг тайлбарлаж чаддаг

2.4 Сул талууд

• Богино хугацааны арилжаанд төдийлөн тохиромжгүй
• Өгөгдлийн хоцролттой, заримдаа буруу тайлбарлагддаг
• Хэт олон мэдээллийг боловсруулах шаардлагатай

3. Technical vs Fundamental: Харьцуулсан дүн шинжилгээ

3.1 Арга зүйн ялгаа

• Technical: Өнгөрсөн үнэ → Ирээдүйн үнэ
• Fundamental: Эдийн засгийн суурь хүчин зүйл → Валютын үнэ цэнэ

3.2 Хэрэглэх хүрээ

• Technical: Intraday, Swing, Scalping
• Fundamental: Position trading, Macro investing

3.3 Сэтгэлзүйн үүрэг

Technical шинжилгээ нь трейдерийн сэтгэл хөдлөлийг графикаар илэрхийлдэг бол Fundamental нь зах зээлийн логик шалтгааныг харуулдаг.

4. Форекс арилжаанд аль нь илүү үр дүнтэй вэ?

Энд ганцхан зөв хариулт гэж байхгүй. Үр дүн нь:

• Таны арилжааны хэв маягаас (scalper, swing trader, position trader)
• Зах зээлийн нөхцөлөөс (high volatility vs low volatility)
• Хугацааны хүрээнээс (short-term vs long-term)
  хамаардаг.

4.1 Богино хугацааны арилжаанд

Technical шинжилгээ илүү давуу. Учир нь богино хугацаанд үнэ ихэвчлэн supply & demand болон сэтгэлзүйн хүчин зүйлсээр хөдөлдөг.

4.2 Урт хугацааны хөрөнгө оруулалтад

Fundamental шинжилгээ давамгайлдаг. Жишээ нь, АНУ-ын Fed-ийн хүү өсөхөд USD урт хугацаанд чангардаг.

4.3 Хослуулсан хэрэглээ (Hybrid Approach)

Хамгийн үр дүнтэй арга нь хоёр шинжилгээг хослуулах. Жишээлбэл:

• Fundamental-аар “USD урт хугацаанд өснө” гэдгийг таамаглана
• Technical-аар оролтын цэг болон Stop-Loss байрлал тодорхойлно

5. Бодит жишээнүүд

5.1 EUR/USD дээр ECB бодлогын мэдээ

ECB хүү бууруулах шийдвэр гаргавал EUR сулрах магадлал өндөр. Энэ нь Fundamental analysis-ийн дохио. Гэвч яг аль түвшинд оролт хийхээ Technical chart дээрээс харна.

5.2 GBP/USD Brexit үеийн хөдөлгөөн

Brexit-ийн санал хураалтын мэдээ GBP-ийг хүчтэй савлуулсан. Энэ үед Fundamental drivers чиглэлийг тодорхойлж, харин technical levels (support, resistance) нь арилжааны цэгийг тогтоосон.

6. Форекс трейдерүүдэд зөвлөмж

1. Өөрийн арилжааны хэв маягийг тодорхойл: Богино хугацаанд бол Technical дээр төвлөр, урт хугацаанд бол Fundamental илүү чухал.
2. Хослуулан хэрэглэ: Нэгийг нь орхиж нөгөөг нь дагахаас илүү, хоёрын давуу талыг ашигла.
3. Мэдээний календарь ашигла: Forex Factory, Investing зэрэг эх сурвалжаас чухал мэдээг хяна.
4. Risk Management-ээ марталгүй хэрэгжүүл. Technical эсвэл Fundamental аль ч аргыг хэрэглэж байсан, эрсдэлийн удирдлага хамгийн чухал.

Technical болон Fundamental шинжилгээ хоёрын аль нь илүү үр дүнтэй вэ гэсэн асуултад тодорхой нэг хариулт байхгүй. Харин аль арга танд илүү тохирохыг тодорхойлохын тулд:

• Scalping, Intraday → Technical давамгай
• Swing, Position trading → Fundamental давамгай
• Professional trading → Hybrid approach хамгийн найдвартай

Форексийн зах зээлд technical analysis нь таны арилжааны “цаг хугацааг” тодорхойлдог бол fundamental analysis нь “чиглэлийг” тодорхойлдог гэж хэлж болно. Хамгийн амжилттай трейдерүүд эдгээрийг ухаалгаар хослуулан хэрэглэдэг.