Форекс арилжаанд оролцогчид амжилттай, тогтвортой ашиг олохын тулд зөвхөн ханшийн хөдөлгөөнийг таамаглах бус, мөн эрсдэлийг зөв хэмжих шаардлагатай. Үр өгөөж болон эрсдэлийн тэнцвэрийг тодорхойлох гол хэмжигдэхүүнүүдийн нэг нь Sharpe ratio, нөгөө нь Sortino ratio юм.

Эдгээр хоёр үзүүлэлт нь хөрөнгө оруулалтын гүйцэтгэлийг илүү нарийвчлалтайгаар үнэлэхэд тусалдаг бөгөөд ялангуяа форексийн өндөр хэлбэлзэлтэй зах зээл дээр үр өгөөжийг зөв дүгнэхэд зайлшгүй шаардлагатай юм.

1. Sharpe Ratio гэж юу вэ?

Sharpe Ratio нь хөрөнгө оруулалтын ашигт ажиллагааг түүний авч буй нийт эрсдэлийн хамт үнэлдэг харьцаа юм. Энэ нь risk-adjusted return буюу эрсдэлтэй харьцуулсан ашигт ажиллагааг хэмждэг.

Формула:

Sharpe Ratio=(Rp−Rf)/σp

• Rₚ – Портфелийн дундаж өгөөж (жишээ нь таны арилжааны дундаж өгөөж)
• R_f – Эрсдэлгүй өгөөж (risk-free rate; жишээ нь Засгийн газрын бондын өгөөж)
• σₚ – Портфелийн өгөөжийн стандарт хазайлт (volatility буюу хэлбэлзэл)

Тайлбар:

Sharpe Ratio нь өгөөжийн хэлбэлзэл хэр их байгааг харгалзан, таны ашиг хэр үр дүнтэй байгааг харуулдаг. Үнэндээ, энэ харьцаа нь ашгийн нэгж бүрийн төлөө хичнээн эрсдэл гаргаж байна вэ гэдгийг хэмждэг.

Sharpe Ratio > 1 бол сайн, > 2 бол маш сайн гэж үздэг.

2. Sortino Ratio гэж юу вэ?

Sortino Ratio нь Sharpe Ratio-гийн сайжруулсан хувилбар бөгөөд зөвхөн “доош чиглэсэн эрсдэл” буюу муу үзүүлэлт гарсан хэлбэлзлийг харгалзан үздэг.

Формула:

Sortino Ratio=(Rp−Rf)/σd

• Rₚ – Портфелийн дундаж өгөөж (жишээ нь таны арилжааны дундаж өгөөж)
• R_f – Эрсдэлгүй өгөөж (risk-free rate; жишээ нь Засгийн газрын бондын өгөөж)
• σ_d – Зөвхөн сөрөг хэлбэлзэл буюу “downside deviation”

Тайлбар:

Sharpe Ratio нь өгөөжийн бүх хэлбэлзлийг (сайн ч, муу ч) тооцдог бол Sortino Ratio нь зөвхөн алдаа үүсгэсэн хэлбэлзэл-ийг харгалзан үздэг. Энэ нь өөрийн өгөөжөөс доогуур буусан өгөөжүүдэд л анхаардаг гэсэн үг юм.

Форекс арилжаанд ашиг алдагдал их хэлбэлздэг тул Sortino Ratio нь илүү нарийн, бодит зураглалыг гаргаж өгдөг.

3. Sharpe болон Sortino Ratio-гийн ялгаа

Sharpe болон Sortino харьцаанууд нь хоёулаа хөрөнгө оруулалтын өгөөжийг эрсдэлтэй нь уялдуулан хэмждэг ч, тэдгээрийн гол ялгаа нь эрсдэлийг хэрхэн тодорхойлж буй аргачлалдаа оршдог.

Sharpe Ratio нь нийт өгөөжийн хэлбэлзлийг эрсдэл гэж үздэг. Өөрөөр хэлбэл, өгөөж өссөн ч, буурсан ч аль алиныг нь хэлбэлзэл буюу эрсдэл гэж тооцдог. Энэ нь зарим тохиолдолд ашигтай хөдөлгөөнүүдийг ч "сөрөг" мэт дүгнэхэд хүргэдэг сул талтай.

Харин Sortino Ratio нь зөвхөн "доош чиглэсэн" буюу өгөөж буурсан нөхцөлд үүссэн хэлбэлзэл-ийг эрсдэл гэж үздэг. Ингэснээр ашигтай хэлбэлзлийг сөрөг гэж дүгнэхгүй бөгөөд илүү нарийвчилсан үнэлгээ өгдөг.

Энэ ялгаа нь форексийн арилжаанд маш чухал. Учир нь форекс зах зээлд огцом өсөлт, уналт аль аль нь элбэг бөгөөд зарим хэлбэлзэл нь трейдэрт ашиг авчирч байгаа ч Sharpe Ratio түүнийг “эрсдэл” гэж тооцох нь бий. Харин Sortino Ratio нь зөвхөн алдагдлыг үүсгэсэн хэлбэлзэлд л төвлөрдөг тул эрсдэлийг илүү бодитоор тусгаж чаддаг.

Тиймээс форекс арилжаанд Sortino Ratio-г ашиглах нь стратегийн муу талуудыг онцолж харуулдаг тул илүү оновчтой үнэлгээ өгөх магадлал өндөр юм.

4. Форекс арилжаанд хэрхэн ашиглах вэ?

a. Арилжааны стратеги шалгах

Sharpe болон Sortino ratio-гийн тусламжтайгаар өөрийн ашиглаж буй стратегийн ашигт ажиллагааг эрсдэлтэй нь харьцуулан дүгнэж болно.

• Хэрвээ Sharpe ratio < 1 байвал стратеги нь их эрсдэлтэй буюу тогтворгүй байж болох.
• Sortino ratio өндөр байх тусам таны стратеги эрсдэлд мэдрэмтгий бус, тогтвортой болохыг илтгэнэ.

b. Портфелийн харьцуулалт хийх

Та өөрийн хэрэглэж буй хэд хэдэн стратеги эсвэл валютын хосын өгөөжийг эдгээр харьцаагаар хэмжих замаар аль нь илүү найдвартай ашиг өгч буйг харьцуулж болно.

5. Давуу болон сул талууд

Давуу талууд:

• Эрсдэлийг үнэлэх хүчтэй арга – Тогтворгүй өгөөжтэй форекс зах зээлд маш чухал.
• Үр ашигтай хөрөнгө оруулалтыг сонгоход тусалдаг.
• Sortino Ratio нь илүү бодит сөрөг нөхцөлүүдийг тооцдог тул мэргэжлийн арилжаачдад илүү чухал.

Сул талууд:

• Sharpe ratio нь сайн өгөөжийн хэлбэлзлийг ч “эрсдэл” гэж тооцдог.
• Үр дүн нь өгөгдлийн чанар, хугацаа-наас ихээхэн хамаардаг.
• Sortino Ratio-г тооцоход илүү нарийвчилсан өгөгдөл (өндөр нарийвчлалтай өгөөжийн мэдээлэл) шаарддаг.

Sharpe болон Sortino харьцаанууд нь форекс арилжаанд гүйцэтгэлийг шинжлэх, стратеги үнэлэх, эрсдэлийг хянахад чухал хэрэгсэл юм. Хэрвээ та арилжаандаа амжилт гаргахыг хүсвэл ашиг болон эрсдэлийн тэнцвэрийг ойлгож, удирдах чадвартай байх ёстой.

Тиймээс Sharpe болон Sortino ratio-г ойлгож, хэрэглэж сурах нь мэргэжлийн трейдэр болох анхны алхамуудын нэг юм.

Санал болгож буй дараагийн алхамууд:

• Өөрийн арилжааны түүхэн өгөгдлийг ашиглан эдгээр харьцааг Excel эсвэл Python дээр тооцож сурах.
• Sharpe/Sortino Ratio ашиглан стратегиа байнга үнэлж, сайжруулж байх.
• Дунд болон урт хугацааны өгөгдөл дээр үндэслэн үнэлэлт хийж бодит дүр төрхийг олж мэдэх.