Форекс зах зээл дээр богино хугацаанд ашигтай харагдах стратеги олонтой ч, тэдгээрийн олонх нь туршилтын орчинд л “ажилладаг” гэдгийг олон арилжаачид хожимдож ойлгодог. Үнэхээр давуу талтай стратеги буюу real alpha нь тодорхой нөхцөлд, статистикийн хувьд баталгаажсан үр дүнтэй, давтагдах боломжтой байх ёстой. Харин statistical noise гэдэг нь зүгээр л санамсаргүй давхцал, азтай үеэс шалтгаалсан түр зуурын гүйцэтгэл юм.

Энэ хоёрын ялгаа нь проп демо арилжаа хийх, аль эсвэл жинхэнэ мөнгөөр арилжаа хийх үед маш чухал ач холбогдолтой. Энэ нийтлэлд бид эдгээрийн ялгааг шинжлэх, баталгаажуулах аргачлалуудыг танилцуулна.

AI хураангуй:
Энэ нийтлэлд арилжааны стратегийн “жинхэнэ гүйцэтгэл” буюу real alpha ба статистик санамсаргүй хэлбэлзэл буюу statistical noise-ийг ялгах арга замыг тайлбарлана. Форекс арилжаанд ашиг олсон мэт харагдах стратеги бүр заавал давтагдах давуу талтай байдаггүй. Иймээс энэхүү нийтлэл нь арилжааны үр дүнг шинжлэх, дүгнэх, итгэлтэй байж болох эсэхийг тогтоох аргуудыг системтэй танилцуулна.

1. Real Alpha гэж юу вэ?

Real alpha гэдэг нь стратеги эсвэл арилжааны системийн статистик давуу тал бөгөөд:

• Зах зээлийн нөхцөл өөрчлөгдсөн ч үр дүн нь давтагдах боломжтой.
• Арилжаачны сэтгэлзүй, хөрөнгийн менежмент болон гүйцэтгэлийн хэв маягт тууштай хамааралтай байдаг.
• Түүхэн болон live өгөгдөл дээр ул суурьтай батлагдсан байдаг.

Энгийнээр хэлбэл, real alpha нь тухайн арилжаачны хийж буй шийдвэрүүдийн чанараас шалтгаалдаг.

2. Statistical Noise гэж юу вэ?

Statistical noise гэдэг нь:

• Зах зээл дээр санамсаргүй тохиолдлоор ашиг гарсан үр дүн
• Загвар хэт fitted буюу overfitting болсон байх
• Тодорхой хугацаанд тохиолдсон азтай тохиолдол
• Зах зээлийн нэгэн хэвийн (trend, low volatility гэх мэт) тохиолдсон үеийн гүйцэтгэл

Жишээ нь, 100 стратеги үүсгээд тэдгээрийг тест хийвэл хамгийн өндөр ашигтай 5 стратеги нь үнэхээр сайн стратеги биш, зүгээр л статистик хэлбэлзлийн үр дүн байх боломжтой.

3. Гүйцэтгэлийг шалгах үндсэн шалгуур

Таны стратеги “жинхэнэ” эсэхийг мэдэхийн тулд дараах шалгуурыг ашиглана:

A. Шалгуур 1: Sharpe Ratio ба Expectancy

• Sharpe Ratio ≥ 1 бол боломжтой давуу талтай гэж үзэж болно.
• Expectancy = (win% × avg win) – (loss% × avg loss)
  Үр дүн нь эерэг, тогтвортой байх ёстой.

Хэрвээ эдгээр үзүүлэлтүүд зөвхөн backtest дээр сайн, live дээр суларч байвал энэ нь noise байх магадлалтай.

B. Шалгуур 2: Walk-Forward Analysis

Тухайн стратегийг:

• In-sample дата дээр optimize хийх
• Out-of-sample дээр шалгах

Хэрэв стратеги зөвхөн in-sample дээр сайн, харин out-of-sample дээр муу байвал таны систем overfitted, noise дээр тулгуурласан байна гэсэн үг.

C. Шалгуур 3: Monte Carlo Simulation

Стратегийн randomized reorder хийж:

• Гүйцэтгэлийн variance, max drawdown, return distribution-ийг тооцох
• Стратеги тогтвортой үр дүн гаргаж чадаж байна уу гэдгийг шалгах

Энэ арга нь систем санамсаргүй нөхцөлд хэр бат бөх вэ гэдгийг харуулдаг.

D. Шалгуур 4: Equity Curve Consistency

Эргэн харахдаа дараах шинжүүдийг шалгаарай:

• Ашгийн муруй шулуун өсөлттэй, бага савлагаатай байна уу?
• P/L clustering буюу ашигтай/алдагдалтай арилжаанууд давтагдах хэв шинжтэй юу?
• Богино хугацааны super-spike байгаа эсэх (энэ нь noise-ийн шинж тэмдэг байж болно)

4. P-hacking болон Overfitting-ийн аюул

Арилжаачид олон стратеги туршиж, зөвхөн хамгийн ашигтай нь л “үзүүлдэг” бол энэ нь P-hacking юм. Үүнтэй адил:

• Хэт олон параметр тохируулсан бол overfit болсон байж болзошгүй.
• Систем зөвхөн өгөгдлийн хоцрогдсон шинжид (lagging) тулгуурлаж байвал real alpha биш.

Заавар:

• Data-mining bias-ийг багасгахын тулд: стратегийн санаа эхлээд тодорхой байж, дараа нь тест хийх хэрэгтэй.
• Хэрэв стратеги таамаглалгүй, зүгээр л тоон дээр суурилсан бол noise-оос гарах магадлал өндөр.

5. Стратегийн давтагдах чанар ба live performance

Ямар ч системийн үнэн төрх нь live арилжаа дээр л гарч ирдэг. Иймд:

• Live equity curve-ийг тайван өсөлттэй байна уу, аль эсвэл санаандгүй spike байгаа эсэхийг хар
• Position-level performance (entry/exit) шинжилгээг хий
• Стратеги өөр зах зээл, өөр timeframe дээр ажиллаж чадаж байна уу?

Эдгээрийг шалгаж чадвал та statistical noise биш, real alpha-ийн эхлэлтэй стратегитай болж магадгүй.

6. Гүйцэтгэл бол үйл явц

Сүүлийн нэг ойлголт: Та ашигтай арилжаа хийсэн гээд сайн системтэй болчихлоо гэсэн үг биш.

• 1–2 арилжаа ашигтай бол noise байж болно.
• 50+ арилжааны дараа статистик суурь бий болж эхэлдэг.
• Давтамж өндөртэй систем дээр ч гэсэн статистикт суурилсан үнэлгээ хийх хэрэгтэй.

Real alpha болон statistical noise-ийг ялгах чадвар бол мэргэжлийн арилжаачны хамгийн чухал ур чадваруудын нэг юм. Тухайн стратегийн гүйцэтгэлийн үнэн төрхийг мэдэхгүйгээр амжилттай арилжаа хийх нь бараг боломжгүй. Хэрвээ та prop firm шалгалтад бэлтгэж байгаа бол энэхүү ялгаа нь таны pass/fail-ийн зааг болж чадна.